Cesária Évora en Rotterdam: Een bijzondere band

Cesária’s eerste optreden in Rotterdam

Césaria was vanaf jonge leeftijd actief als zangeres maar werd eind jaren ’80 pas ‘ontdekt’. Ze was toen de 40 al gepasseerd. Nadat ze in Parijs haar eerste album had opgenomen, maakte ze in 1988 een eerste clubtour door Europa. Op 23 oktober trad ze op in Rotterdam tijdens de Noite Cultural (culturele avond) in de New Ocean Paradise, een boot in de Parkhaven – tegenwoordig bekend als ‘de Chinese boot’ - die vaker werd gebruikt voor culturele evenementen. Het concert was georganiseerd door het Cabo Verde Carnaval Comite en bedoeld om de Kaapverdiaanse culturele identiteit te vieren. En wie beter te vragen dan de toen nieuwe populaire zangeres Césaria Évora.

In onze collectie zijn enkele beelden van dit concert opgedoken. Te zien is hoe Cesária samen optreedt met arrangeur en saxofonist Luis Morais, een andere belangrijke naam binnen de Kaapverdiaanse muziek. Ze worden begeleid door de gitarist Armindo Pires en zijn band. Cesária en Luis brengen de melancholische klanken van de morna ten gehore, evenals de meer opbeurende ritmes van de coladeira. Als Cesária de vraag krijgt wat zij het publiek gaat bieden, antwoordt de nuchtere diva simpelweg: “Mi (mij)”. Luid applaus en gelach volgt. 

TV Mozaïek

De beelden van het concert komen uit de collectie van TV Mozaïek. TV Mozaïek was een Rotterdamse migrantenomroep en zond uit tussen 1984 en 1993. De omroep bestond uit een algemene redactie en elf landenredacties. Ook Kaapverdië was vertegenwoordigd met een eigen redactie. In de uitzendingen de Kaapverdische redactie is er veel aandacht voor sport (voornamelijk voetbal) maar bovenal voor muziek. In de beeldcollectie zijn dan ook veel unieke optredens te vinden van bands als Bulimundo, Cabo Verde Show, Tulipa Negra én Cesária Évora. 

Cesária’s eerste singletje

Alhoewel Cesária zelf in 1988 Rotterdam voor het eerst bezocht, gaat haar connectie met de stad veel verder terug. In de vroege jaren ’60 werd er namelijk een cassettebandje met opnames van de jonge Cesária vanuit Kaapverdië naar Rotterdam gebracht. Het idee was om de opnames te drukken op vinyl en een eerste album van Cesária Évora uit te brengen. Dat zou gebeuren via het Kaapverdiaanse platenlabel Morabeza Records (toen nog genaamd Casa Silva) van wijlen João Silva, gevestigd op de Beukelsdijk. Helaas was het cassettebandje onderweg beschadigd geraakt met als gevolg dat een groot deel van de liedjes onbruikbaar was. Het album werd een singletje, met vier nummers. En zo maakte Cesária haar solodebuut op vinyl via het Rotterdamse Morabeza Records in 1965.

50 jaar onafhankelijkheid

Evenementen als het concert in de New Ocean Paradise waren van groot belang voor de Kaapverdiaanse gemeenschap in Rotterdam. Het vieren van hun culturele identiteit was namelijk voor lange tijd niet vanzelfsprekend. Tot 1975 was Kaapverdië een kolonie van Portugal en Kaapverdianen dienden de Portugese cultuur te omarmen. Een platenlabel als Morabeza Records opereerde dan ook niet zonder risico. Na de onafhankelijkheid zag men een toename in culturele activiteiten, activiteiten die in de loop der tijd tradities werden. Denk bijvoorbeeld aan de São João viering op het Heemraadsplein, het Zomercarnaval, maar ook de onafhankelijkheidsviering op 5 juli. Dit jaar wordt de onafhankelijkheid groots gevierd vanwege het 50ste jubileumjaar. 

Rotterdams-Kaapverdiaans erfgoed

De volledige TV Mozaïek collectie van alle landenredacties is online te bekijken en te downloaden via onze website. Doorzoek meer dan 300 uur aan uniek beeldmateriaal. Ook hebben we de collectie Morabeza Records in huis en is alle muziek van het platenlabel gedigitaliseerd. Deze is te beluisteren op de studiezaal.